طرح تحقيق، مهم ترين و اصلي ترين بخش يك كار تحقيقي و پژوهشي است، طرح تحقيق ( Proposal) اصل تحقيق نيست، بلكه طرح اوليه و طرح پيشنهادي تحقيق است، طرح تحقيق در واقع شبيه طرح اوليه و پيشنهادي يك ساختمان است كه توسط ارشيتكت (پژوهشگر يا محقق) اركان اصلي آن طراحي و محاسبه شده و به صورت نقشه و ماكت ساختمان در آمده است و چنانچه يك مهندس خبره ( استاد راهنما ) به آن نگاه كند، بتواند ساختماني را ( پژوهشي را) كه بر اساس اين نقشه شكل مي گيرد، از قبل براي خود تجسم كند. پژوهشگري كه قصد تحقيق دارد، ابتدا بايد براي پژوهش مورد نظر خود طرح تحقيق بنويسد. طرح تحقيق در واقع نقشه انجام تحقيق است و راهنماي محقق براي عملياتي كردن و اجراي تحقيق است .
هر چند انتخاب موضوع و فرايند تهيه و تكميل يك پروپوزال به راحتي و در مدت زماني كوتاه انجام مي شود، ولي بايد توجه داشت كه پروپوزال در واقع پيشنهاديه تحقيق بوده و به منزله نقشه هاي محاسباتي ساختمان است، لذا چنانچه با دقت و با محاسبات دقيق طراحي گردد، پژوهشگر در انجام مراحل بعدي با مشكل اساسي روبرو نخواهد شد. به عبارت ديگر چنانچه دانشجوئي عنوان پژوهش خود را درست انتخاب كرده باشد و تمامي اركان و اجزاء پروپوزال به ويژه طرح مسئله، اهميت و ارزش تحقيق، تاريخچه مطالعات، اهداف، سئوالات، فرضيه ها و روش و مراحل انجام تحقيق را به طور دقيق و كامل تهيه كرده باشد، در انجام پژوهش با مشكلاتي از جمله سر درگمي و ابهام روبرو نخواهد شد، به طوري كه گفته مي شود پژوهشگري كه طرح تحقيق خود را به طور دقيق، روشن و كامل نوشته، به نظر مي رسد بيش از 50 درصد رساله يا پايان نامه خود را تهيه كرده است.
در لغت به معني پيشنهاد است و در واقع مي توان با آن ماكت و اسكلتي از كار اصلي را ارائه داد.
‌همچنين براي تصويب يك طرح پژوهشي و تامين اعتبار آن ، لازم است تا پژوهشگر قصد پژوهشي خود را در پيشنهاد طرح پژوهشي (Proposal) به اطلاع افراد ذيربط و كساني كه اعتبار مالي طرح را تامين مي كنند برساند شايد در اينجا مناسب باشد بجاي كلمه يProposal از كلمهdesign استفاده نمود اماچون كلمهProposal معمول شده اينجانب نيز طرح پيشنهاده را Proposal تعريف نموده و به شرح آن مي پردازم . در پيشنهاد طرح تحقيق (Proposal) ، اهداف ، سئوالات و فرضيه ها ، ويژگيها ي روش اجراي تحقيق ، زمان و هزينه هاي لازم براي اجراي طرح تحقيق بايد به نحوي روشن و قانع كننده بيان شود . پژوهشگر بايد نهايت تلاش خود را بعمل آورد تا داوران طرح به سهولت به هدف پژوهش و ضرورت اجراي آن با توجه به طرح پيشنهادي (Proposal)پي برند.
اما قبل از اجراي يك پروپوزال لازم است پژوهشگر مشخصات خود را كه شامل نام ، نام خانوادگي، شغل ، سمت فعلي ، درجات علمي ، سوابق تحصيلي ، فعاليتهاي پژوهشي و سوابق شغلي و همچنين مشخصات همكاران اصلي طرح (شامل نام ، شغل ، درجه علمي و نوع همكاري ) بصورت طبقه بندي و در قالب و فرمتي در ابتداي پروپوزال (Proposal)بياورد . 
پیش نویس طرح تحقیقی توجیهی است که بر مبنای علاقمندی و پ‍ژوهش های فرد متقاضی و مبتنی بر فرضیه های علمی و استنتاجات تحقیقاتی باشد و بر این اصل دانشجو می تواند شاخه تحقیقی و میزان سابقه فعالیت قبلی و نتایج حاصله را اعلام نماید.